انواع سیستم های صوتی

انواع سیستم های صوتی

در مقاله ای انواع فرمت های صوتی را بررسی کردیم و با انواع فایل های صوتی و فشرده سازی آن آشنا شدیم، در این مقاله به شرح انواع سیستم های صوتی می پردازیم که تا به حال

در مقاله فوق با اصطلاحات انواع فرمت های دیجیتال صوتی که تا بحال ارائه شده یاد کردیم و به متداول ترین فرمت های صوتیPCM، MP2  WAV،  AIFF AAC، MP3  AC3، OGG، WMA، FLAC، ALAC، Vorbis، DTS و AVC اشاره کردیم و در مورد ویژگی های آنها صحبت کردیم.

در سیستم های ضبط و پخش فایل های صوتی تنها فرمت فایل نیست که نیازهای تازه عموم براورده شود بلکه نحوه آرایه ها، استانداردها، قدرت و کیفیت ضبط یا پخش فایل های صوتی از اهمیت بالایی برخوردار بوده و بحث قابلیت های سخت افزاری و نرم افزاری در میان خواهد بود.

صدای مونو

در فایل‌های صوتی مونو که تقریبا دیگر منسوخ شده است، تمام اصوات از یک کانال پخش می‌شوند و از یکدیگر تفکیک نمی‌شوند. صداهای قدیمی آنالوک به اینصورت بودند، و امروزه تقریبا تمام دستگاه‌ها از صدای استریو پشتیبانی می‌کنند، تقریبا کسی دیگر از صدای مونو استقبال نمی‌کند

استریو

صدای استریو نسل بعدی فناوری صوتی محسوب می‌شوند که بصورت دو کانال قابل پخش هست. صدای استریو دارای خروجی دو کانال صوتی است که برای پخش از دو اسپیکر استفاده میشود که معمولا یکی از آن‌ها در سمت راست و دیگری در سمت چپ آن قرار دارد تا صدای تولید شده بهتر تشدید شود.

در صورتیکه شتوتده از هدفون برای شنیدن صدای موسیقی استفاده کند، گوش از چپ کانال راست (L) و گوش راست از کانال راست (R) بصورت استریو تغذیه میکند، و از این لحاظ گوش ها صداهای با کانال های متفاوتی را را می‌شوند.

تفاوت بین صدای مونو (تک کانال) و صدای (استریو) دو کانال زمانی بیشتر محسوس است که از هدفون استفاده میکنید؛ به‌عنوان مثال وقتی با هدفون در حال شنیدن موسیقی جذابی هستید و برای ساخت آن موصیقی از دو ساز متفاوت استفاده شده باشد، صدای یکی از سازها را بیشتر در گوش راست و صدای ساز دیگری را در گوش چپ می‌شنوید که بسیار لدت بخش خواهد بود.

صداهای استریو و سوراند می‌توانند تجربه‌ حضور در کنسرت زنده یا صحنه‌های هیجان‌‌انگیز فیلم‌ها را کاملا فراگیر شبیه‌سازی کنند یا این حس را به شما القا می‌کنند که در فضای صجنه فیلم یا بازی قرار داریذ. امروزه صداهای فراگیر موسیقی معمولا ۵ کاناله یا ۷ کاناله یا بیشتر ساخته میشوند که از دستگاه های سینما خانواده یا آمپلی فایر های حرفه ای با توان های مختلف برای پخش آن استفاده میکنند.

صدای فراگیر که به آن صدای دالبی یا سوراند و یا چند کاناله نیز گفته می‌شود، به صداهای 5.1، 7.1، 9.1، 22.2 و دالبی تقسیم می‌شود. در خقیقت در صداهای خروجی چند کاناله بخش‌های تشکیل‌دهنده‌ صدا مثل دیالوگ‌ها، صدای سازها، صداهای محیطی و جلوه‌‌های صوتی بصورت تفکیکی و از اسپیکرهای جداگانه پخش می‌شوند و به این صورت کاربر صدای لذت‌بخشی و باکیفیت را تجربه می‌کند.

صدای 5.1 و صدای 7.1

 

صدای 5.1 از شش اسپیکر با موقعیت و مکانهای متفاوت با فاصله از یکدیگر در زوایای محتلف پخش می‌شوند که معمولا سه اسپیکر در جلو، دو اسپیکر در عقب و یک ساب‌ ووفر می‌شود. سه اسپیکر شامل اسپیکر سمت راست، مرکز و سمت چپ می‌شود و دو اسپیکر عقب در سمت راست و چپ با فاصله دلخواه قرار می‌گیرند.

در این سیستم بلندگوی چپ و راست جلو در زاویه ۲۲ تا ۳۰ درجه، بلندگوی میانی درست در مقابل فرد و دو اسپیکر پشتی در زاویه‌ ۱۴۰ تا ۱۵۰ درجه از فرد شنونده قرار می‌گیرند. ساب‌ ووفر هم به دلیل اینکه می‌تواند صدای فرکاس های پایین (باس) را در همه‌ جهات پخش کند، می‌تواند در هر مکانی قرار گیرد؛ اما بهتر است در گوشه و بین دو دیوار قرار داده شود؛ این موضوع درمورد سایر سیستم‌های صدای فراگیر نیز صدق می‌کند.

چنانچه اسپیکرها در مکان کاملا درستی قرار بگیرند، صدای هر چهار اسپیکر درست به سمت مکانی که فرد قرار گرفته پخش می‌شود. البته خود فرد هم برای تجربه‌ صدای فرگیر به بهترین شکل ممکن در نقطه‌ مرکزی میان اسپیکرها قرار بگیرد. در ضمن باید اسپیکرهای سوراند پشتی را در موقعیتی قرار دهید که ۳۰ تا ۶۰ سانتی‌متر بالاتر از سطح گوش شما و سه اسپیکر جلو هم باید در سطح گوش شما قرار داشته باشند.

در صدای 5.1 جلوهای صوتی، صدای موسیقی، صدای سازها و دیالوگ‌ها از سه بلندگوی جلو و صدای محیطی فیلم که شبیه صداهای واقعی هستند از بلندگوهای عقب پخش می‌شوند.

در سیستم‌‌های صوتی 7.1 دو اسپیکر اضافی در سمت های چپ و راست شما طوری قرار می‌گیرند که فاصله‌ آن‌ها با شما کاملا یکسان باشند و در زاویه‌ حدود ۹۰ تا ۱۱۰ درجه قرار بگیرند. در این سیستم جلوه‌های صوتی از بلندگوهای عقب، صداهای محیطی از بلندگوهای چپ و راست، موسیقی و دیالوگ‌ها از اسپیکر میانی و جلوه‌های ویژه صوتی هم از دو اسپیکر سوراند چپ و راست پخش می‌شوند.

صدای کانال 9.1

در سیستم های صوتی فراگیر 9.1 علاوه‌بر شش بلندگوی قبلی دو بلندگوی دیگر نیز به‌صورت عمودی در بالای بلندگوهای سوراند جلو قرار می‌گیرند که باعث می‌شود یک بعد دیگر به صدای سوراند اضافه شود؛ این بلندگوها حداقل باید فاصله نصب ۹۰ سانتی‌متر بالاتر از اسپیکرهای سوراند رعایت شود.

نحوه تفکیک صدا در سیستم های صوتی  9.1 هم مانند سیستم های صوتی 7.1 است با این تفاوت که دو اسپیکر بالایی هم برای برای حداکثررساندن تشدید و تأثیر قدرت صدا و جلوه‌های صوتی به کار گرفته می‌شوند.

صدای کانال 22.2

در این سیستم که به ‌تازگی عرضه شده و نسبت به سایر سیستم‌های صوتی در خلق صدای سه بعدی و صدای فراگیر بسیار بهتری ارائه میکند، این سیستم از سه ردیف اسپیکر تشکیل شده است، لایه‌ بالایی حاوی ۹ اسپیکر در سمت جلو، عقب و طرفین، لایه‌ میانی حاوی ۱۰ اسپیکر با آرایشی مشابه و لایه‌ زیرین تشکیل شده از سه اسپیکر در زیر تلویزیون برای ایجاد صداهای با فرکانس های کم و عمیق است.

سیستم صدای دالبی

دالبی اسم یک شرکت معتبر صوتی است که در زمینه تولید سیستم های صوتی فعالیت دارد و بر روی تکنولوژی های ضبط و پخش صوتی در زمینه کاهش نویز، افزایش کیفیت صدا که فرایند تولید صدا از زمان ضبط تا زمان پخش صدا تا نویز صدا را به حداقل برسد و نیز بر روش های ذخیره و فشرده سازی صدا کار می کند.

بر خلاف افکار عموم صدای دالبی به معنی صدای فراگیر نیست و سیستم صدای دالبی یک سیستم نویز گیری در خروجی صدا محسوب میشود. لوگوی دالبی معمولا بر روی انواع آمپلی فایرها و دستگاههای ضبط و پخش کننده های صدا که از این تکنولوژی استاندارد استفاده می شود حک میشود.

این کلمه در کنار هر اصطلاح دیگر صوتی قرار می گیرد نظیر:

Dolby Stereo (دالبی استریو)

Dolby 5.1 (دالبی پنج به یک)

Dolby Surround (دالبی فراگیر)

Dolby Digital (دالبی دیجیتال)

Dolby Atmos یا Dolby Vision و دالبی سینما و غیره.

صدای دالبی اتموس

سیستم دالبی اتموس Dolby Atmos یک فناوری جدید صدای فراگیر است، توسط شرکت دالبی Dolby توسعه یافته است. این سیستم‌های صوتی فراگیر موجود را با افزودن کانال‌های ارتفاع گسترش می‌دهد و به صداها اجازه می‌دهد تا به عنوان اجسام سه بعدی بدون محدودیت و بصورت افقی یا عمودی پخش شوند.

صدای دالبی یکی از انواع سیستم های صوتی به مرور به کار گیری سیستم فراگیر اتموس Atmos در عرصه سینما رونق پیدا کرد، و نیز انواع فناوری های مصرفی با نام تجاری Atmos در بین مصرف کننده ها ارائه شده که از بلندگوهای خاص درون سقفی و رو به بالا برای پخش صدای فراگیر استفاده میشود.

آرایه ای سیستم میتواند یک اسپیکر در مرکز، چهار بلندگو در اطراف و دو بلندگو در سقف قرار می‌گیرد و البته می‌توانید از ترکیب‌های دیگری نیز استفاده کنید. تعداد کانال‌ها در سیستم دالبی اتموس خروجی صدا می‌تواند تا ۳۴ اسپیکر افزایش پیدا کند تا افراد صدایی کاملا ۳۶۰ درجه و شگفت‌انگیزی را تجربه کنند.

برای لذت‌بردن از صدای واقعی دالبی اتموس می‌توانید از سیستم‌های صوتی ارائه شده توسط شرکت های برند مجهز به این فناوری استفاده کنید که از میان آنها می‌توان به سیستم صوتی اونکیو (ONKYO) D-309H و ساندبار سونی HT-ST5000، ساندبار آمبوی سنهاهیزر (Sennheiser Ambeo Soundbar)، ساندبار سامسونگ HW-N950 و… اشاره کرد.

و البته احتمالا بسیاری از این سیستم‌های صوتی صدای دالبی اتموس واقعی را ارائه نکنند و تنها بتواند آن را شبیه‌سازی کنند.

مواردی از بهترین پخش کننده نرم‌افزاری برای انواع سیستم عامل ها که از فرمت‌های مختلف پشتیبانی میکنند در اینجا اشاره می کنیم،

• ویندوز: AIMP ،foobar2000 ،GOM Audio
• مک: Vox، Audirvana Plus، Colibri
• اندروید: AIMP، jetAudio HD، Musicolet
• آی او اس: VOX: Music Player & SoundCloud Streamer ،jetAudio
• لینوکس: VLC player ،QMMP ،Cmus
• کروم او اس: VLC player

مواردی از بهترین پخش کننده های سخت‌افزاری

• مدیا پلیر فیلو (Filo) مدل M11 (با قابلیت پشتیبانی از فرمت‌های ALAC ،AIFF ،FLAC ،WAV ،WMA Lossless, APE (Multiple) ،DSD ،DXD ،MP3 ،OGG و WMA)
• مدیا پلیر (Shanling) مدل M5S (با قابلیت پشتیبانی از فرمت‌های  DSD ،DFF ،ISO ،DXD ،APE ،FLAC ،WAV ،AIF،AIFF ،DTS ،MP3 ،WMA ،ACC ،OGG، ALAC ،MP2 ،M4C ،AC3 M3U و M3U8 و پشتیبانی از صدای ۳۲ کیلوبیتی و ۷۶۸ کیلوهرتزی)
• مدیا پلیر هیدیزس (Hidizs) مدل AP80 (با قابلیت پشتیبانی از فرمت‌های DSD, FLAC, APE, WMA, WAV, ALAC, DSF, DFF و صدای ۳۲ کیلوبیتی و ۳۴۸ کیلوهرتزی)
• مدیا پلیر استل اند کرن ای آلتیما (Astell&Kern A&Ultima) مدل SP1000M (با قابلیت پشتیبانی از فرمت‌های WAV ،FLAC ،WMA ،MP3 ،OGG ،APE   AIFF ،DFF ،DSF و ALAC)

مواردی از بهترین مبدل‌های فرمت‌های صوتی

• ویندوز: Switch Audio File Converter software ،Oxelon Media Converter و Freemake Audio Converter
• مک: Wondershare UniConverter ،Switch و MediaHuman Audio Converter
• اندروید: Media Converter Pro و File Commander
• آی او اس: The Audio Converter
• لینوکس: Sound Converter و SoundKonverter